Risk Tabanlı Kontrol

Risk Tabanlı Kontrol

Risk Tabanlı Kontrol "RBI" Nedir?

Risk Tabanlı Kontrol "Risk Based Inspection- RBI" tanımı Amerikan petrol enstitusunun yayımlamış olduğu API 580 ve 581 numaralı yazılı dokumanlarında tanımlanan bir metodolojidir. Bir prosesi oluşturan ekipmanlar zaman içerisinde oluşan hasar mekanizmalarına "hatanın olma olasılığı" ve hatanın çevresel ve finansal açıdan oluşturacağız zararlara "hatanın sonucu" odaklanan risk derecelendirme ve  bakım/kontrol planlama metodur.

RBI yaklaşımının hedefi, kapsamındaki ekipmanların Risk seviyelerinin derecelendirmesi, kabul seviyesinin üstünde risk derecesine sahip olan ekipmanların risklerinin düşürülmesidir. Risklerin düşürülmesi hata mekanizmalarının ortadan kaldırılması, hatanın sonucunu olumsuz etkileyen faktörlerin ortadan kaldırılması ya da efektif bakım ve kontrol yöntemleri ile sağlanmaktadır.

Risk Nedir?

RBI içerisinde tanımlanan Risk, bir hatanın gerçekleşme olasılığı ile gerçekleşmesi halinde yol açacağı sonucun çarpımıdır. 

Risk Tabablı Kontrol Yaklaşımları Nelerdir?

RBI, Risk tabanlı kontrol uygulamalarında, Risk analizleri ve derecelendirmeleri için 3 farklı yaklaşım vardır. 

Kalitatif Yaklaşım

Kalitatif yaklaşım, analizi yapan uzmanların ve enspektörlerin bilgi ve deneyimine bağlı yaklaşımdır.  Analizler uzmanların yorumlarına bağlı olarak yapılmakta ve riskler belirlenmektedir.

Yarı Kantitatif Yaklaşım

Bu yaklaşım her iki yaklaşım türünü (kalitatitf ve kantitatif) uygulamada kullanan, her iki yaklaşımın başlıca faydalarından yararlanan bir yaklaşım türüdür. Kalitatif yaklaşımın hızını ve kantitatif yaklaşımın verilere bağlı analiz gücünü kullanmaktadır. Kullanılan veriler kantitatif yaklaşımdaki kadar detaylı değildir ancak, analizlerin sağlıklı yapılabilmesi için temel verileri kullanmaktadır.

Kantitatif Yaklaşım

Kantitatif yaklaşım tamamen sayısal veriler üzerinden ilerlemekte, detaylı veriler üzerinden numeriksel sonuçlarla risk derecelendirmesi yapmaktadır. Bu tür analizler için özel yazılımlar kullanılmaktadır. Risk derecesi hesaplanırken API 581 e de tanımlı formül ve yol haritaları kullanılır.

Risk Tabanlı Kontrol Uygulamalarının Faydaları Nelerdir?

Risk Tabanlı Kontrol uygulamaları tesislere ( Petrol Rafinerileri, Petro-kimya tesisleri, Kimya tesisleri gibi) birçok direk ve dolaylı fayda sağlamaktadır. Temel olarak aşağıdaki faydaları sıralayabiliriz.

• Ekipman bazlı tüm tesis risklerinin yönetilmesi ve  minimalize edilmesi
• İstenmeyen korozyona bağlı hasarların ve kaçakların önlenmesi
• Tesis duruş sürelerinin minimalize edilmesi (efektif olmayan gereksiz bakım ve kontrollerin ortadan kaldırılması)
• Ekipman bazlı tesis duruş sayılarının azaltılması
• Ekipman bütünlüğünün maksimum seviyeye çekilmesi
• Sigorta maliyetlerinin düşürülmesi

Risk Tabanlı Kontrol Uygulama Süreci 

RBI Risk tabanlı kontrol uygulama süreçleri aşağıdaki şemada akış olarak gösterilmiştir. Tüm çalışmalar analizler öncesi kapsamın net bir şekilde berlilenmesi gerekmektedir. Hangi ekipmanlara ya da tesise/üniteye risk tabanlı kontrol analizleri uygulanacaktır. RBI takımı kimlerden oluşacaktır. Kapsam ve organizasyon/takım şeması oluşturulduktan sonra analizler için gerekli verilerin toplanma süreci başlamaktadır. Gerekli veriler sahadan ve/veya dokumanlardan toplandıktan sonra korozyon mekanizmaları ve döngüleri belirlenmektedir. Hata mekanizmaları ile beraber hataların sonuçlarıda incelenerek Ekipman bazlı Risk dereceleri ortaya çıkarılmaktadır. Kabul edilmeyen risk seviyesine sahip ekipmanların öncelikli risk düşürme aksiyonları alınır. Bu aksiyonlar ister hatanın olma olasılığı ya da hatanın çervresel ve finansal etkileri düşürülerek, ister efektif kontrol yöntemleri ile ekipmanın güncel durumunun gözlem altında tutularak alınmaktadır.

AVESKON Olarak Verdiğimiz Risk Tabanlı Kontrol Hizmelerimiz Nelerdir?

Aveskon olarak SEVESO, Varlık Bütünlük Yönetim Sistem Kurulumu ya da müşteri talepleri doğrultusunda Risk tabanlı kontrol analizleri ve bakım stratejilerinin belirlenmesi hizmetlerini sunmaktayız. Yapılan analizler, Amerikadan onaylı ve sertifikalı API 580 uzmanlarımız tarafından API 581 e uygun yazılımlar kullanılarak yapılmaktadır. Risk derecelendirmeleri ister kantitatif ister yarı kantitatif ister de kalitatif olarak yapılmaktadır. Analizler sonucu oluşturulan bakım ve kontrol planları firma varlık sistemine ve ayrıca kendi varlık bütünlük sistemimize kayıt edilmekte, süreç takibi firmadan bağımsız olarak kendi sistemimizde yapılmaktadır. 

Temel olarak diğer hizmet veren firmalardan ayrıştığımız konular;

• Deneyim ve API 580 sertifikasına sahip uzmanların süpervizörlüğünde çalışmaların yürütülmesi
• Saha kontrol ve veri toplanması için gerekli tekniker ve mühendis alt yapısına sahip olmamız
• Sürece uygun yazılımları ile risk analizlerinin yapılması
• RBI kapsamında korozyon mekanizmalarının doğru teşhisi için özel korozyon mühendislerinin sürece dahil edilmesi
• Bakım stratejilerinin doğru ve efektif olarak belirlenmesi
• Bakım ve kontrol süreçlerinin sahada uygulanması ya da süpervize edilmesi
• Sürecin takibi için müşteriden bağımsız kendi yazılımlarımız ile yapılması